Het lesbische stel Jo en Viv reisden naar het buitenland voor een vruchtbaarheidsbehandeling
Jo (25) en Viv (29) zijn getrouwd en wonen in Polen, waar LGBTQ+ mensen geen kinderen mogen adopteren en ook geen kinderen mogen krijgen via geassisteerde voortplanting. Daarom ging aan de geboorte van de kleine Ivy een hele reis vooraf, zowel mentaal als geografisch.
Matilde Hansen
Ze ontmoetten elkaar vijf jaar geleden in Londen: de Portugese Viv werkte op de afdeling Human Resources en Jo uit Polen was haar muziekstudie aan het afronden. Ze waren beiden op zoek naar een avontuur in de grote stad. Het lot besliste echter dat ze ook hun grote liefde ontmoetten. Na een jaar verkering wisten ze dat ze ooit samen een gezin wilden stichten.
Een vruchtbaarheidsbehandeling is niet toegestaan voor LGBTQ+ paren in Polen
Jo en Viv merkten echter al snel dat het in Londen niet mogelijk was om een baby te krijgen. Niet alleen waren de kosten van levensonderhoud veel te hoog, maar ze wilden ook dichter bij familie zijn. In Polen zouden ze Jo's familie in de buurt hebben en zouden ze ook een huis kunnen kopen. Met andere woorden: het was de perfecte omgeving voor het gezinsleven waar ze allebei zo vurig van droomden.
De plannen om naar Jo's thuisland te verhuizen werden bespoedigd door corona. Toen de pandemie toesloeg, verhuisde ze naar Polen om tijdelijk te ontsnappen aan het COVID-leven in Londen. Toen ze er eenmaal waren, raakten ze echter snel gewend aan hun nieuwe leven. Ze beseften dat ze er klaar voor waren om een baby te krijgen.
Als we met de kinderwagen gaan wandelen, word ik bijna altijd als vriendin of zus beschouwd. Voorbijgangers kunnen zich er niets anders bij voorstellen.
In Polen hebben homoseksuelen niet dezelfde rechten als andere burgers als het gaat om het stichten van een gezin. Jo en Viv benoemen onder meer de conservatieve regering in het land, die het traditionele idee van een gezin eerbiedig in stand houdt. Bovendien heeft het katholicisme nog altijd een sterke invloed op de samenleving. Een voorbeeld hiervan is het huwelijk van Viv en Jo, dat echter niet wettelijk wordt erkend. Nu Ivy ter wereld is gekomen, is alleen Viv, die het kind droeg, officieel Ivy's moeder. Jo wordt daarentegen niet beschouwd als een wettelijke ouder.
"Als we met de kinderwagen gaan wandelen, word ik bijna altijd als vriendin of zus beschouwd. Voorbijgangers kunnen zich er niets anders bij voorstellen," vertelt Jo tijdens een videogesprek vanuit hun huis in het westen van Polen. Op de achtergrond zijn allerlei schattige babygeluidjes te horen.
Opties voor een vruchtbaarheidsbehandeling in het buitenland
Na zich in Polen te hebben gevestigd, kreeg het echtpaar de sleutels van hun nieuwe huis. Tegelijkertijd beseften ze zich dat het voor hen niet mogelijk was om in hun nieuwe thuisland een vruchtbaarheidsbehandeling te ondergaan. De wetgeving in Polen staat IUI, IVF of enige andere vorm van behandeling voor paren van hetzelfde geslacht niet toe. Ze overwogen kort om met een donor van de particuliere markt in zee te gaan, maar dat voelde niet veilig en ze vertrouwden de donoren niet.
Daarom begonnen ze te onderzoeken wat hun andere opties waren. Jo herinnert zich dat ze in haar moedertaal Pools naar vruchtbaarheidsbehandelingen voor lesbiennes of alleenstaande moeders googelde. Het aantal resultaten? Nul.
Als het voor hen mogelijk was, dan moet het voor ons óók mogelijk zijn.
Ook andere vragen begonnen zich langzaam maar zeker op te stapelen. Bijvoorbeeld de vraag wat een vruchtbaarheidsbehandeling precies is en hoe dit in zijn werk gaat? Hoeveel pogingen zijn er nodig? Is er een lange wachttijd in de vruchtbaarheidsklinieken? En wat zijn de regels voor vruchtbaarheidsbehandelingen in het buitenland? Ook vroegen zij zich af wat de kosten van een vruchtbaarheidsbehandeling zijn.
Jo en Viv onderzochten urenlang hun opties. Toen stuitten ze op de European Sperm Bank. Ze lazen verklaringen van vrouwen met Pools klinkende namen op de website en dachten: "Als het voor hen mogelijk was, dan moet het voor ons óók mogelijk zijn." Hoe zou het echter, rekening houdend met de nationale wetgeving van hun land van herkomst, mogelijk zijn om donorsperma van een spermabank te gebruiken?
Een spermabank kiezen
Jo en Viv besloten contact op te nemen met de European Sperm Bank en kregen een duidelijk bericht terug: het was niet mogelijk om in Polen een vruchtbaarheidsbehandeling te ondergaan, noch om donorsperma naar hun huisadres te laten sturen. Daarom besloten ze dat een vruchtbaarheidsbehandeling in het buitenland met donorsperma van een spermabank de juiste oplossing was. Jo en Viv worstelden zich door stapels artikelen en blogberichten tot ze tot een besluit kwamen over de spermabank van hun keuze.
"Wij kozen voor de European Sperm Bank, omdat hun website even grondig als gemakkelijk toegankelijk is. Iedereen sprak Engels en ook de schriftelijke informatie was beschikbaar in het Engels. De eerste foto die we zagen op hun website was een foto van twee vrouwen met een pride-armband om hun pols die elkaars hand vasthielden. Toen wisten we direct dat we op de juiste plaats waren. We voelden ons veilig," zegt Viv. Ze gaat verder:
"In Polen praat je min mogelijk over het feit dat je gay bent. Op deze website was openlijk te zien dat zij alle gezinsvormen steunen en helpen. Dat betekende echt heel veel voor ons, want het was een zeer complexe en emotionele reis die we begonnen."
Het koppel noemt nog een andere reden om voor de European Sperm Bank te kiezen: de volledige toegang tot alle donorprofielen. (in landen waar volledige donorprofielen zijn toegestaan).
Een IUI-behandeling in het buitenland kiezen
Nadat ze een spermabank hadden gekozen, moesten Jo en Viv het land kiezen waar ze de vruchtbaarheidsbehandeling zouden ondergaan. De European Sperm Bank stuurde een lijst met potentiële landen: Denemarken, Duitsland en Portugal behoorden tot de mogelijkheden.
Jo en Viv kozen uiteindelijk voor inseminatie in een vruchtbaarheidskliniek in Denemarken. Ze kozen voor Denemarken om verschillende redenen: Denemarken was voor hen gemakkelijk bereikbaar met het vliegtuig, ze hebben vrienden in Kopenhagen en het was voor hen belangrijk om een land te kiezen waar ze daadwerkelijk als een echt paar werden gezien.
Zelfs nadat ze een spermabank en een vruchtbaarheidskliniek hadden gekozen, hadden ze nog tal van vragen die beantwoord moesten worden.
De grootste zorg voor Jo en Viv was hoe het zou zijn om te reizen tijdens de zwangerschap en wat voor stress daarmee gepaard zou gaan. Het klimaat in Denemarken is op zijn zachtst gezegd enigszins frisjes - zou dit gevolgen kunnen hebben voor het al dan niet slagen van de behandeling? Zouden ze de cyclus en het tijdstip van de ovulatie kunnen voorspellen? Zou het mogelijk zijn om vluchten en afspraken in de vruchtbaarheidskliniek te boeken voor precies het juiste behandeltijdstip? Wat zijn de kansen om via inseminatie (IUI) zwanger te raken?
"We hadden zoveel vragen en zorgen. We kwamen echter tot de conclusie dat we op korte termijn naar Denemarken zouden kunnen vliegen als Viv onverhoopt eerder dan verwacht zou ovuleren. Dat zou bijvoorbeeld in Portugal niet mogelijk zijn geweest vanwege het beperkte aantal vluchten. Dat was nog een reden om voor Denemarken te kiezen."
Het was een zeer positief proces. We hadden niet verwacht dat alles zó vlotjes zou verlopen. Toen we eenmaal onderweg waren, was alles zo gemakkelijk.
Gelukkig raakte het stel bij de eerste poging zwanger en bracht het in totaal slechts één week in Kopenhagen door. Ondanks hun grondige planning gebeurde er echter iets onverwachts. Toen kwam hun keuze van het behandelingsland heel goed van pas:
"We waren zondagavond in Gdansk en ontdekten plotseling dat Viv ovuleerde. Paniek! Dat zou pas woensdag gebeuren. Het sperma was al aangekomen in de vruchtbaarheidskliniek en gelukkig was het personeel erg flexibel. We haastten ons en lieten onze afspraak vervroegen. Het was een zeer positief proces. We hadden niet verwacht dat alles zó vlotjes zou verlopen. Toen we eenmaal onderweg waren, was alles zo gemakkelijk", zegt Jo.
We willen de wereld laten zien dat we een volstrekt normaal gezinnetje zijn met een kind. Wij vinden het belangrijk om in Polen te zijn en open te communiceren over ons dagelijks leven.
"We willen informatie over vruchtbaarheidsbehandelingen verspreiden - en hoop"
Het stel spreekt vaak hun dankbaarheid uit voor het feit dat Ivy er is. Zij zijn zich zeer bewust van hoeveel geluk zij hebben. Tegelijkertijd is het voor hen cruciaal om informatie over vruchtbaarheidsbehandelingen te delen en andere gezinsvormen in Polen onder de aandacht te brengen. Daarom begonnen ze hun Instagram-account en YouTube-kanaal.
"We willen de wereld laten zien dat we een volstrekt normaal gezinnetje zijn met een kind. Wij vinden het belangrijk om in Polen te zijn en open te communiceren over ons dagelijks leven. Het is geen zonde of misdaad om homoseksueel te zijn. Sommige volgers schrijven dat zij niet eens wisten dat het mogelijk was om als lesbisch gezin in Polen te leven. Velen hebben die hoop al helemaal opgegeven. Daarom is het belangrijk voor ons om ons verhaal te vertellen - om mensen te laten weten dat er hoop is."
Tegelijkertijd benadrukt het koppel dat zij zich nooit onveilig hebben gevoeld in hun woonplaats. Ze kregen veel steun van hun familie en zijn altijd respectvol behandeld door de verschillende medische professionals waarmee ze te maken hadden. Jo en Viv zeggen dat op hun werkplek tolerantie hoog in het vaandel staat, hetgeen ook een voordeel is in hun dagelijks leven.
"We zijn heel gelukkig. We hebben een gezonde baby gekregen en we zouden ons geen andere donor of een andere dochter kunnen voorstellen. Als het in de toekomst te moeilijk wordt voor Ivy om in Polen te wonen met twee moeders, dan zullen we verhuizen. Het belangrijkste voor ons is om Ivy op te voeden in een veilige omgeving."
Het advies van Jo en Viv voor paren van hetzelfde geslacht in een vruchtbaarheidsbehandeling:
- Begeleiding door professionals
Een zwangerschap moet veilig zijn voor zowel de dragende ouder als het kind. Het is dan ook belangrijk om uw plannen met een arts te bespreken en eventueel uw levensstijl aan te passen. U kunt eventueel ook goede aanbevelingen krijgen voor voedingssupplementen en dergelijke. - Onderzoek! Onderzoek! Onderzoek!
Het is cruciaal dat u goed geïnformeerde beslissingen neemt. Neem contact op met spermabanken, vruchtbaarheidsklinieken en professionals om antwoorden te krijgen op uw vragen. Lees over vruchtbaarheidsbehandelingen en de wetgeving in uw eigen land. Kies al vroeg in het proces een spermabank en vruchtbaarheidskliniek
Het is belangrijk om al zo vroeg mogelijk een spermabank en een vruchtbaarheidskliniek te kiezen. Zij kunnen u antwoorden geven op uw vragen of problemen oplossen die zich gaandeweg mogelijk voordoen. Vergeet niet dat u zich gesteund, gehoord én veilig moet voelen.- Volg relevante Instagram-accounts
Ondersteuning en uw naaste omgeving zijn essentieel. Een vruchtbaarheidsbehandeling kan een lang proces zijn en u hebt alle steun nodig die u kunt krijgen. Er zijn veel profielen op sociale media die ondersteuning bieden en goede tips en adviezen geven. U bent niet alleen! - Ontspan en zorg goed voor uzelf
Haal diep adem, mediteer, maak een wandeling. Doe dingen waarmee u tot rust komt. Een vruchtbaarheidsbehandeling kan stressvol zijn,dus vergeet niet om goed voor uzelf te zorgen. U doet het geweldig!
