Donorkind: “Ik hoef geen relatie met mijn spermadonor”

Dina groeide op in een buitenwijk van Aarhus, de op één na grootste stad van Denemarken, in een typisch gezin in een woonwijk met haar moeder, haar vader en haar vier jaar jongere zus. Haar ouders, en vooral Dina’s moeder, brachten het onderwerp dikwijls ter sprake wanneer zij spraken over Dina’s geboorte, de zwangerschap van haar moeder, enzovoort. Altijd met dezelfde uitleg en openheid: “We zijn naar een vruchtbaarheidskliniek gegaan en hebben hulp gehad.”

Dat wat het dichtst bij een cruciaal moment in haar verhaal als donorkind kwam, was op een dag in de achtertuin toen ze ongeveer 8 jaar oud was. Naarmate de zussen ouder werden, groeide ook hun nieuwsgierigheid. Wat betekende het om “hulp gehad” te hebben?

“Het is geen duidelijke herinnering, maar ik herinner me het gevoel heel goed. Het was alsof iets steeds opnieuw werd uitgelegd en ik opeens het kleine maar zeer belangrijke deel van het grote geheel begreep. Alsof je een ingewikkelde wiskundige vergelijking hebt opgelost. Het laatste stukje viel op zijn plek op de dag dat mijn moeder me vertelde dat ze een spermadonor hadden gebruikt. Dat is de eerste keer die ik me kan herinneren dat ze het concreet benoemde”, zegt Dina.

Ze zegt dat ze boosheid noch opluchting voelde. Meer een neutraal gevoel van welzijn. De meisjes begrepen niet volledig wat het betekende en hun kennis had geen grote invloed op het gezinsleven.

Dina vertelde het nieuws aan haar vrienden op school. Hun reactie was: “Dus je vader is niet je echte vader?”

“Ik begreep de vraag helemaal niet. Het was zo abstract voor me. Natuurlijk was hij mijn echte vader. En stel je eens voor dat mijn vader dacht dat hij niet onze echte vader was. Dat was een grote angst voor mij.”

Haar klasgenoten vroegen ook naar de spermadonor. Zou hij Italiaan kunnen zijn? Haar vrienden vonden dat Dina’s temperament meer Mediterraans dan Deens leek. Dus ze ging naar huis en vroeg haar ouders wat ze eigenlijk wisten over de man die sperma had gedoneerd. Ze konden Dina niet veel informatie geven, maar ze wisten wel dat hij geen Italiaan was. Dina’s ouders hadden een donor gekozen met dezelfde haarkleur, oogkleur en lengte als hen. Dat, samen met de naam van de kliniek, is eigenlijk de enige informatie die ze hebben. In tegenstelling tot tegenwoordig, was het in de jaren ’90, toen Dina’s moeder werd geïnsemineerd, niet mogelijk een open donor te kiezen. De wetgeving is volledig veranderd en donorkinderen kunnen nu informatie krijgen over het profiel van de spermadonor, ongeacht of hij ervoor heeft gekozen om een open of non-contact donor te zijn.

“Mijn donor is een nummer op een stuk papier en compleet anoniem voor mij. En dat is prima. Ik heb geen behoefte aan een relatie. Er is zoveel dat meer voor ons betekent als gezin. Donorkind zijn is niet iets dat mijn hele dag in beslag neemt en is niet iets dat ik moet verwerken”, zegt Dina.

Dina en haar zus zijn als dag en nacht. Dina is donkerblond, haar zus heeft een veel lichtere huid. Mensen hebben zich altijd afgevraagd of ze wel zussen zijn.  

“Later heb ik eens gevraagd of mijn zus en ik dezelfde donor hadden. Het antwoord was nee. Het feit dat mijn zus plotseling mijn halfzus werd, was een belangrijk iets. Het daagde de algemene opvatting van familie uit, maar voor mij blijft het een feit dat we wel zussen zijn.”

Dina’s ouders, die later scheidden, ontmoetten elkaar toen ze 29 en 31 waren. Ze besloten pas laat in hun relatie dat ze kinderen wilden. En haar vader wist dat zijn vruchtbaarheid niet optimaal was. Toen ze later de beslissing namen om een spermadonor te gebruiken, dachten ze er niet aan om donorsperma te reserveren voor een eventueel broertje of zusje. Daarom zijn Dina en haar zus niet volledig genetisch aan elkaar verwant.

Daartegenover stelden Dina’s ouders als voorwaarde voor hun beslissing dat ze open zouden zijn over hun keuze om een spermadonor te gebruiken. Die openheid moest ook gelden voor de kinderen en daarom hebben ze het hen vanaf de eerste dag verteld. 

“Het feit dat ik een donorkind ben, is een belangrijk maar klein deel van mij. Een feit, maar niet iets waar ik veel waarde aan heb toegekend. Het bepaalt mijn leven niet. Integendeel, het sleutelwoord in ons verhaal is altijd openheid geweest. Ik weet dat ik altijd thuis terecht kan en dat al mijn vragen worden beantwoord. Het betekent ook iets dat mijn zus en ik in hetzelfde schuitje zitten”, zegt Dina, die in het verleden presentaties heeft gegeven bij European Sperm Bank over hoe het is om donorkind te zijn.